Leanardo Da Vinçi Avropanın Renessans çağında İtaliyada yaşamış rəssam, heykəltəraş, memar və həmçinin zəkası ilə, bəlkə də Renessans humanist idealını təcəssüm etdirən ən mühüm şəxsiyyət olmuşdur.
Onun “Son şam yeməyi” və “Mona Liza” əsərləri Renessans dövrünün ən məşhur və təsirli əsərlərindəndir. Onun qeydləri öz dövründəndən yüzillər qabaq olan elmi axtarış ruhunu və mexaniki ixtiraçılıq ruhunu ortaya qoyur.
Leonardo Da Vinçinin erkən yaşları
Leonardo Da Vinçi 15 aprel 1452-ci ildə O, İtaliyanın Florensiya şəhəri yaxınlığındakı kiçik bir şəhər olan Vinçidə notarius Messer Ser Piero da Vinçinin və Katerina adlı kəndli qadının qeyri-qanuni övladı olaraq anadan olub. Leonardonun doğulduğu il atası başqa bir qadınla evləndikdən sonra anası Leonardonun beş yaşına qədər ona qulluq etdi. Leanardonun anası onun 5 yaşında evlənməsi ilə nənəsinin və babasının himayəsində qaldı. Lakin 1466-cı ildə onların da bir birinin ardınca ölməsi ilə Leanardo atasının himayısində yaşamağa başladı.
Leonardo qeyri-qanuni uşaq olduğu üçün dövrün şərtlərinə görə universitetə daxil olmaq hüququ yox idi, lakin kiçik yaşlarından rəsm çəkməyə həvəs göstərən Leonardonun çəkdiyi rəsmlər atasının diqqətindən yayınmadı və atası, onu Florensiyalı rəssam və heykəltəraş ustası Andrea del Verrokkioyanın yanına göndərdi. Verrokkio Leonardonun rəsmlərini bəyəndi və onu şagird kimi götürdü. Şagirdlik dövründə Leonardo rəssamlıq, heykəltəraşlıq, memarlıq, həndəsə, təbiət elmləri və musiqi də daxil olmaqla bir çox sahələrdə təcrübə qazanmışdı.
Leonardo Da Vinçinin sənət həyatı
Leonardo 1482-ci ildə Verrokkionun yanından ayrıldı və yeni bir başlanğıc üçün Florensiyadan Milana getdi. O, bir rəssam və mühəndis olaraq Milanda II Moro kimi tanınan Ludovico Sforzanın xidmətinə girdi. Onun Milanda ilk işi 1483-cü il tarixli San Françesko Qrande kilsəsinin ibadətgahı üçün böyük qurbangahın orta hissəsini təşkil etməli olan “Qayaların Madonnası” tablosu idi.
Leonardo bir tərəfdən Sforza ailəsinin mərasimlərində və şəhər şənliklərində istifadə edilən bəzək və kostyumları dizayn edir, digər tərəfdən də hərbi mühəndis və memar kimi çalışır, binalar, uçan maşınlar və silahlar layihələndirirdi.
Fiqur eskizləri üzərində apardığı araşdırmalar Leonardonun insan bədəninə və buna görə də anatomiyaya olan marağını artırdı və 1480-ci illərdə Leonardo elmi və anatomik tədqiqatlara diqqət yetirməyə başladı. 1480-ci illərin sonlarında o, ilk dəfə insan bədəninin nisbətləri, anatomiyası və fiziologiyası ilə bağlı araşdırmalar apardı.
Leonardo Milan dövründə hər sahədəki düşüncələrindən qeydlər almağa başladı. Solaxay olduğundan həm rəsmlərində, həm də yazılarında soldan sağa qeydlər aparırdı. Bu cür yazı həm də mürəkkəbin bulaşmasının qarşısını alırdı.
1493-cü ildə Milan hersoqu Lüdoviko il Moro tərəfindən atasının xatirəsinə sifariş verdiyi atçılıq abidəsi üzərində işləməyə davam edən Leonardo öz emalatxanasında nəhəng ölçülü gil maketləri, qəliblər və sobalar hazırladı, lakin müharibə başladığından bu heykəl heç vaxt düzəldilmədi və bu dövrdə yalnız Leonardonun hazırladığı eskizlər qaldı.
1495-ci ildə Ludovico il Moro Leonardoya Santa Maria delle Grazie Monastırının yeməkxanası üçün “Son Şam yeməyi”ndə freska çəkməyi tapşırdı. Lakin gözlənilənlərin əksinə olaraq bu əsər Leonardonun ən böyük uğursuzluğu kimi tanınır. Yeni freska texnikasının ilk dəfə sınaqdan keçirilməsi nəticəsində freska iş başa çatdıqdan dərhal sonra xarab olmağa başladı.
1503-cü ildə Florensiyaya qayıdan Leonardo, Françesko del Cokondonun sifarişi ilə həyat yoldaşı, Mona Liza kimi tanınan Lisa del Cokondonun portretini çəkməyə başladı. Bu rəsm əsərini bitirdikdən sonra heç vaxt özündən ayrı qoymayıb bütün səyahətlərində özü ilə aparırdı.
1504-cü ildə atasının ölüm xəbərini alan Leonardo Florensiyaya qayıtdı. O, mirasın ögey qardaşları ilə bölüşdürülməsi ilə bağlı razılığa gələ bilmədi, lakin sevimli əmisi bütün var-dövlətini ona buraxdı.
Leonardo Da Vinçinin rəsm əsərləri
1472-ci ildə Leonardo Florensiya Rəssamlar və Heykəltəraşlar Gildiyasına qəbul edildi. Bu arada o, hələ də Verrokkio ilə işləyirdi. Bu dövrdə ustası Verrocchio “Məsihin Vəftizi” mövzusunda bir rəsm üçün sifariş aldı. Verrokkio Leonardoya bu rəsmdə mələklərdən birinin üzünü təsvir etmək tapşırığını verdi. Bu mələk fiquru Leonardonun özünəməxsus texnikası sayəsində o qədər diqqət çəkib ki, Verrokkionun şagirdinin istedadına görə rəsm çəkməyi dayandırdığı deyilir.
Leonardo emalatxanada daha çox modellərlə işləyirdi, eyni zamanda təbiətlə bağlı əsərlər də hazırlayırdı. 1473-cü ildə çəkdiyi “Arno mənzərəsi” onun ilk naxış və eskiz əsəri olsa da, 1475-ci ildə “Məryəm və İsa” əsəri onun bu sahəni mükəmməl mənimsədiyini sübut etdi.
1478-ci ildə Leonardo Florensiyada Palazzo Vecchio-da San Bernardo Kapellasının qurbangahını bəzəmək üçün ilk vacib tapşırığını aldı. Lakin Leonardo bu rəsm əsərini tamamlaya bilmədi. Eynilə, o, 1480-ci ildə “Müqəddəs Hieronymus”u təsvir edən qurbangah rəsmini və 1481-ci ildə Scopetodakı San Donato monastırı üçün etdiyi “Magi Kings pərəstişkarlığı” komissiyalarını, həmçinin “Bernardo Kapellasının qurbangahı”nı yarımçıq qoydu.
Əlavə olaraq Morgan Freeman haqqında da araşdıra bilərsiniz…
